Kepek, kafa derisinin kuru veya yağlı olmasına bağlı olarak ortaya çıkan ve saçlarda görülen beyaz ölü pul döküntüleridir. Zararsız ancak rahatsız edici bir durum olarak ortaya çıkan kepek problemi, kadın ve erkek bireylerin %50’sini etkilemektedir. Kronik bir durum olarak bilinen kepeklenme sorunları, her ne kadar zararsız olsa da utanç verici olabilir. Genellikle 10 ile 20’li yaşlarda kendini gösteren bu durum, 30 yaş ve üzeri bireyleri %40 oranında etkilemektedir.
Kepeklenme Nedenleri
Cilt hücreleri kafa derisinde sürekli olarak çoğalma göstermektedir. Bu nedenle ölü cilt hücrelerinin dökülmesi normal bir işlemdir ancak bazen ölü cilt hücreleri normale göre daha hızlı şekilde dökülmektedir. Kafa derisinde oluşan yağlanma bu cilt hücrelerinin birbirine yapışmasına ve beyaz pul şeklinde dökülmesine neden olmaktadır.
Kepek, kuru ciltte dahil olmak üzere; saç ürünleri, seboreik dermatit veya egzama gibi cilt rahatsızlıklarına bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir. Öte yandan maya benzeri bir mantarın aşırı büyümesi de kepeklenmeye neden olabilir. Bu büyüme genellikle aşırı stres, hormonlar, kafa derisinde çok fazla yağ ve bağışıklık sistemindeki sorunlardan kaynaklanabilir.
Kepeklenme Belirtileri ve Komplikasyonları
Kepek belirtileri saç ve omuzlarda bulunan beyaz ölü pulların yanı sıra kaşıntıi kızarma veya kafa derisinde pullanma durumlarında kendini göstermektedir. Genellikle kafa derisi boyunca dağılan kepek pulları, hareket halinde omuzlara, yastığa veya diğer alanlara kolayca dökülebilir.
Seboreik dermatit kepekler ise belirtilerini yavaş yavaş göstermektedir. Bu tarz durumlarda kafa derisi kuru veya yağlı hale gelerek kırmızılık ve kaşıntı hissi oluşturmaktadır. Beraberinde cilt hücreleri öldükçe sarımsı pullara dönüşür. İleri düzey seboreik dermatit vakaları ise vücudun diğer bölgelerinde de çeşitli semptomlara neden olabilir. Bu genellikle kulak içinde, burun çevresinde ve göğüste kendini göstermektedir.
Kepeklenme Teşhisi
Kepek, insalarda kaşıntı, kuruluk, pullanma ve kafa derisinde meydana gelen semptomlarla kolayca teşhis edilebilmektedir. Kafa derisinde iltihaplanma veya kanama gibi belirtilerin farkedilmesi durumunda derhal cildiye uzmanına başvurmanız ve gerekli muayenelerin yapılması önerilmektedir.
Kepeklenme Tedavisi ve Önleme
Kepek genellikle kronik bir durum olarak görülse de uygun tedavi ile kolayca kontrol altına alınabilmektedir. Kepek tedavisinde ilk uygulanan yöntem, ilaçsız bir şampuanla kadar derisine masaj yapmak ve iyice durulamak olacaktır. Kafanın sık şampuanlanması kepeklerin giderilmesine yardımcı olurken ölü deri hücresi oluşumunu ve yağlanmayı engellemektedir. Bu yöntem kepeklerden kurtulmanız için yeterli bir çözüm olmazsa, özel kepek önleyici şampuanlar kullanmanız önerilmektedir. Bu şampuanlar genellikle salisilik asit, kömür katranı, çinko pirition, selenyum sülfür ve ketokonazol gibi ilaçlar içermektedir.
Yukarıda belirtilen yöntemleri uygulamanıza rağmen hala kepek problemiyle başa çıkamıyorsanız doktorunuza görünmeniz gerekmektedir. Doktorunuz kafa derisine uygulanacak losyonlar veya ilaçlar önerebilir. Reçeteli olarak satın alacağınız bu ilaçlar, kepeklenme sorununun altında yatan sağlık problemine göre farklılık göstermektedir. Öte yandan bebeklerde görülen beşik kapağı durumunda kafa derisine az miktarda mineral yağları uygulayabilirsiniz. Ardından pulları hafifçe silerek bebeğin saçlarını şampuanla yıkayabilirsiniz. Bu önlemler bebeğinizdeki kepeklenme sorununun önüne geçemiyorsa çocuğunuzu doktora götürmeniz gerekmektedir.
